jueves, 21 de febrero de 2013

PRIMEIRO CENTENARIO DA FUSIÓN DOS CONCELLOS AROUSÁNS

 
                             I CENTENARIO DOS TRES CONCELLOS AROUSÁNS
 
                                                               1913 - 2013
 
Hubera pagado algo por estar presente na firma dos tres Concellos arousáns, xa hai de esto cen anos. Aquelo tivo que ser o máis parecido a unha guerra entre veciños. Habíaos que luchaban desde o Norte.  Vilagarcía no medio e Vilaxoán no Sur. Creo que é facil entender que aquelo tivo que ser impresionante... Menos mal que habría xente  de  fóra  que  pondría  orden, porque,  se  non,  aquelo  non  acabaría  nunca. Cando finalizou todo, casi habría  un campo de batalla, pero sin cadáveres, digo eu. En estos tempos que se puxo eso mesmo de actualidade, si retrocedemos cen anos nos daremos conta de que  as culturas  non eran as mesmas de hoxe, que   para un  caso coma ése cen anos, non  parecen  tantos.  Repito  que me  gustaría  velo  todo. Xa non é que eu sexa un home que me gusten estos tipos de rivalidade entre veciños cando o máis beneficiado vai ser o máis poderoso, aparentemente.
 
Aí están os tres cuños que tiveron que facer o seu traballo. Me gustaría tamén saber si o lugar das firmas, foi o Concello de Vilagarcía, ou  se  fixo  por  separado  en cada Concello que iba a desaparecer.  Hay  moitas  preguntas  que  non teñen  fácil  a  súa resposta.  Seguro que a película do I CENTENARIO, vai traer moitos  recordos a máis de catro veciños, de un lado e do outro. Non todas estas cousas se fixeron a gusto de todos, como é fácil adiviñar. Tanto ten que "eso" fora  naquél  siglo, como si fora hoxe.
 
Ahí queda para  a  historia   este  escrito  cos  cuños  que participaron  na  fusión  dos  tres Concellos, co vello edificio do  Axuntamento da  Praza de  Ravella enriba. ¡Cantos recordos pasaron desde aquéla fecha! Agora todo parece fácil, pero creo que non foi   fusión como se imaginan algúns. Houbo un tempo que non se mezclaban os do medio, cos de Vilaxoán. Falo de un tempo que se aproxima ós 60 anos(?). Cando o amor anda polo medio, non se pode xogar con esto. Se foron limando asperezas e todo resultou como xa estaba previsto. O amor ganóu todas as batallas. Faltaría máis que fose de outro xeito. Eu tiven un amigo casado en Vilaxoán, hai 60 anos, e podo asegurar que non lle foi nada fácil nos primeiros tempos. Despóis, coa chegada dos  netos, quizá axudou a cambialo todo. Pero hai que asalo. Ser de Vilagarcía e casar en Vilaxoán para vivir alí, era cousa complicada. Xa dice aquéla frase que se fixo famosa:
"Non hai mal que 100 anos dure". Ahí quedóu todo. Pero canto dixen de aquél tempo en cuanto ó trato ós vilagarciáns é certo. Hai que trasladarse ós anos 1950...= 63.
 

Seguro que álguien da Vila pescadora vai decir que non é certo. ¡Probiño! Fixéronlle a  vida imposible, como recién casado. Él nunca quixo falar para evitar males maiores. Pero  eu sei tanto coma o interesado. Él mo dixo, porque pensaba que eu podría ser outra victima. En fin, señores, que Dios mire un pouco po-los da Vila...García.
 
                                                       "Durme, meu neniño, durme,
                                                        durme ben, e non despertes;
                                                        que pra pasar traballiños,
                                                        tempo de sobra has de tere".

jueves, 7 de febrero de 2013

O PARQUE DA PRAIA COMPOSTELA


                                         O PARQUE DA PLAYA COMPOSTELA

Recordo, sendo neno, que na pista do Parque da Praia Compostela, celebrábanse partidos de tenis entre aqueles
señoritos madrileños que se hospedaban en todo o Barrio da Prosperidade. Os rapaces da vila de aquéles anos
nin tíñamos, nin podíamos ter, a vestimenta clásica do tenista (como eles), nin a ferramenta necesaria para xogar.
Por eso, sempre tiñan a pista sempre para éles. Os nenos de aquí, nos limitábamos a mirar cómo eles xogaban, sin
entender gran cousa de todo o que íbamos vendo. Pero todo cambiou en pouco tempo...

Resulta que a Pista da Praia Compostela convirteuse en pouco tempo en Pista de Baile nos Domingos. Actuaban
Orquestas de certo atractivo e a xuventede tiña un medio máis para divertirse, a pesar de que todos sabemos que
no Verano, en Galicia hai centos de Parroquias que estaban en festa. Pero... O que faltaban eran os medios que
hoxe teñen os mozos de este tempo. Con todo esto, a Pista estaba sempre a reventar. Non recordo ben si o precio
eran 5 pesetas, ou por aí. Pero había que ter os cartos e non sempre se daban esos casos. Porque as familias eran
máis completas que agora. Si os vellos (?) non tiñan para cousas máis importantes, como o alimento, calzado,
roupa, ¿Cómo iban ter cartos para darllos a os seus fillos para ir ao baile?

Temos que poñerlle a estas letras un ano. 1948, 1949, 1950, 1951... En todos estos anos a xente non o pasaba
nada ben, porque os alimentos estaban racionados. O pan, fariña, pastas, aceite, chocolate, ¡TODO! Hasta o
tabaco de Picadura que había que facer os cigarrillos a man. Era tan difícil ver a unha persoa con sobrepeso,
como encontrarse con un fantasma na cama. Decía meu barbeiro da calle do Mercado e chamado Manolo
Carballo, ahí en Vilagarcía: "SI A FAME FORA MÚSICA, SERÍA IMPOSIBLE ANDAR POLA CALLE".
A xente se marchaba para non volver. E os que quedábamos, non estábamos moi seguros do noso futuro...
Os curas non daban feito, e eso que non había os problemas de hoxe, que faltan curas, como sabemos todos.
Sei de pais que empeñaron a súa casiña, para comprar Estreptomicina e así poder salvar un fillo da peste de
tuberculose que había en esos anos, e quedáronse sin fillo e sin casa... Triste historia vivida por mín, día a día,
porque eu facía de practicante sin título, para casos como este. Este home morreu en 1950. Eu nunca cobrei.
Non sei de dónde quitaba a xente certa alegría, porque aquelo era dramático. Non sei como as casas soportaban
tanta xente. Non había dónde poñer tanto neno. Xa non digamos, vestilos, calzalos, etc. Era raro unha casa sin
aquela enfermidade corrosiva. Os nenos, ó chegar a mozos, faltábanlle o necesario para dar o paso, que é
pasar de neno a home. ¡Que non volvan esos tempos! Pero entre a tixeira e o Paro, pode pasar de todo.  Unha
cousa é alimentar a un fillo-neno e outra, alimentar a un fillo-home. Ahí é dónde está o peligro...

Volvendo ó Parque da Praia Compostela, sería conveniente que se pensara un pouco en poñer eso de modo
que a xente que vai de Santiago á praia, o primeiro que mira ó chegar aí, é esa praia. Sempre se me quixan a
mín (como si eu fora o Alcalde de Arousa), de que todo eso, hasta a Praia da Concha, está sucia). De un
tempo a esta parte a xente de Santiago, viaxa a Boiro, Pobra, Ribeira, Noia, Portosín, Porto do Son, Muros
e unha chea de praias que os de aí non víchedes nunca, porque, para vos non sería rentable, andar 150 kms.
para ir a bañarse, únicamente. Nadie de aquí pensa en ir ás praias da Coruña, Riazor, Orzán, porque tendes
cousas parecidas. Sin embargo, un fillo meu vai a Ribeira e emplea uns 160 kms, para ir e vir. Nunca se
queixa da praia. Quizá porque a auga está fría. Claro, alá por Sálvora... Sabemos todos que os povos da
provincia da Coruña ten praias. Fisterra, Callón, Carnota, Cée, Esteiro, Queiruga, Rianxo, Taragoña e non
sigo, para non para non facer interminable a lista. Referíndome a ese Parque, si éste esta mal e a praia igual
ou peor, estamos listos. Polo menos, que os bañistas se queden ao ir, ou vir, na Compostela.

                             
"Cando no mar me chapuce,
nadando xunto a Corneira;
que non me falen de nadia,
que a miña groria, é aquela"...









miércoles, 6 de febrero de 2013

EL CINE CERVANTES y VILAXOAN

   
                                         EL CINE CERVANTES y VILAXOÁN

        Cuando  llegó el boom que se llamó en su tiempo  JORGE NEGRETE y sus Mariachis, llamados el
          Trío "CALAVERAS", aquéllo era algo para ver, porque la fiebre que el cantante mexicano despertaba
          era impresionante. No digo a nivel de galán, porque en eso, creo que no lo hacía nada bien. Yo, con muy
          pocos años  me daba cuenta que eso no era su fuerte. Pero, si durante la película se cantan una docena de
          canciones (más o menos), eso ya cambia. Todos sabemos lo que representa la música para la villa mari-
          nera de Vilaxoán. Y todos sabemos que siempre lo bordan, cuando de cantar se trata...
         
          Deseo decir que por aquéllas  fechas las emisoras  comerciales  de la  zona  no  hacían  más que poner los
          Discos dedicados de  Jorge Negrete en las emisoras de la Cadena SER de Radio Pontevedra y Radio Vigo,
          Luego llegaron las películas y no hay palabras para definir lo que se comentaba, ------------------------------
          Porque la admiración que sentían hacia el charro mexicano era muy grande. Las rancheras, eran como el
          pan nuestro de cada día. En el trayecto que hay desde el Cine Cervantes hasta Vilaxoán (última función),
          las personas que fueron a ver a Negrete, marcharon cantando en grupo hasta Vilaxoán. Las canciones ya
          las sabían por los Discos dedicados. Y aquéllo era algo digno de ver, según la versión de alguien que
          vivía por la mitad del camino, entre el cine y la villa pesquera.

          Tanto como me gustó a mí siempre esas voces marineras de nuestros vecinos de ahí... Que lo demuestran
          siempre que tienen ocasión cantando a coro acompañados por Manso y su acordeón. Me encanta verlos
          siempre que tengo ocasión y no me canso de repetirlo. Parece algo fuera de lugar, pero es así. Cuando
          salían a la calle por Carnavales con una rondalla, actuando el Director Sr. Cañotas, como tal, resultaba
          algo digno de ver. Y escuchar, claro.  El cartel que siempre tuvo Vilaxoán en la canción, no se escribe en
          en cuatro palabras. Pero yo que conozco el panorama, los felicito, por las canciones rancheras y todo lo
          que les pongan. Si se empeñaran en ensayar un poquito canciones de Cuba, se llevarían el Primer premio
          del Concurso de Habaneras de Benidorm. Si dudan, que miren "VILAXOAN CANTA", con Manso.

           Lo siento, pero siempre que me toca hablar de Vilaxoán, lo hago con mucho cariño, porque se lo merecen
         por ser buena gente y porque cantando, nadie desentona. Y nadie lo hace mejor. Pueden estar seguros. Y
           con un maestro como Manso, pueden llegar a competir con el Orfeón Donostiarra. No estaría de más que
           por el Verano figure en el programa de Vilagarcía con un Coro de Habaneras de Vilaxoán.

           Como final diré que cuando actuaba Negrete en las pantallas del Cine Cervantes, el lleno estaba asegurado
           hasta la bandera y no era para menos. Sus canciones eran lo mejor de las películas, por eso casi siempre,
           las veían más de una vez. Pero pasó tanto tiempo que alguno ya lo olvidó. Y otros, ya no podrán contarlo...
           Porque los años no perdonan. Y desde aquél tiempo, Xa choveu... Eu era un neno e hoxe un neno vello.

          Y el Cine CERVANTES estuvo siempre dispuesto a complacer los gustos de sus clientes con las películas
          que llegaban escalonadamente, pero siempre agotando el papel. En General se llenaba como en las otras
          localidades. Como dí o outro: "As entradas se vendían como churros"...
                                                                                                        
                                           
                                                 
         


         
         

sábado, 2 de febrero de 2013

CARRIL, VILAGARCïA y VILAXOÁN

                                    CARRIL, VILAGARCÍA y VILAXOÁN
                                                       Feliz I Centenario          

Desde que estoy metido en el FAIADO me entero de que CARRIL y VILAXOÁN eran ayuntamientos, hace de todo esto nada más y nada menos,  que un siglo = 100 años. De Carril sabía casi todo lo que hay que saber sobre este concepto pero no puedo decir lo mismo de Vilaxoán. Nunca supe que no eran un barrio de Vilagarcía, como popularmente se decía, si no un ayuntamiento como el de Ravella, por ejemplo. Tengo estado en nuestra villa marinera y pescadora y jamás nadie me habló de todo esto. Vaya por delante que a mí, como a la mayor parte de arosanos "do centro", siempre me cayeron muy bien nuestros queridos vecinos. Incluso, a nivel deportivo-futbolístico, muchas veces, jugadores de esta encantadora tierra aportaron jugadores que venían de su querido San Martín, para engrosar en las filas de nuestro querido Arosa, S.C. No olvidemos A SERANTES, ALCALDE, había otro que vivía junto a la parada-Bus. extremo derecho, que lamento no tener su nombre para dejar constancia de ello. Repito: De Vilaxoán nunca supe nada de lo que estamos tratando. Pero de Carril, ya no podría decir que no, porque esta Villa marinera y mariscadora, se hizo muy famosa cuando trajeron el tren desde Santiago, (Estación de Cornes), hasta Carril. Aquéllo tuvo que ser "el no va más". Estación de Ferrocarril propia...
Después vino el proyecto de la Residencia Real en Cortegada. ¡Jesús, Dios mío! Lo que se venía encima. La visita del monarca abuelo del Rey actual, Don Juan Carlos, con toda su corte celestial... Y un puente hasta Cortegada!...

Tanto proyecto y tantas visitas quedó todo en agua de borrajas. A mí no se me ocurriría pensar que Su Alteza, Don Alfonso XIII podría hacer aquí su Residencia, cuando no tenemos un clima que ofrecer a nadie. Ni en los meses de Verano, temporada alta, se puede vaticinar un pronóstico que valga la pena. Porque el mal tiempo siempre nos acecha en estas costas del Finisterre y esta gente quiere disfrutar de estas aguas todos los días del veraneo.Yo tenía un concepto muy equivocado de lo que era un Rey. Y lo digo, porque si la isla de Cortegada no le costó nada, lo normal sería entregar los papeles a costa de nada. O sea, regalar la finca a su Concello. Nunca creí que la familia Real hiciera de todo esto un gran negocio, porque alguien me dijo que cobraron por ella MAS DE DOSCIENTOS MILLONES DE PESETAS. y como
un "cariño" hacia el pueblo, su hijo, Don Juan de Borbón, regaló una cantidad que no superaría los cincuenta mil duros
según datos recogidos por aquéllas fechas. O sea, que primero nos dieron un caramelo y luego nos lo quitaron para ponerle un precio que no es correcto. Si fue donación, hay que devolverla por el mismo valor. Se ve que la sangre azul está cambiando de color, desde hace años. Hubo un tiempo en que todo lo que venía de "ahí", me parecía bien a pesar de que siempre hicieron una vida "de Reyes". Ahora con la situación habida,  lo tienen muy feo. Lo siento por el Rey chico, que me cae muy bien. A ver cuando el viejo se hace pensionista como yo. ¡Sangre nueva, cuanto antes!

Vuelvo a repetir que lo que expongo más arriba es verdad. Ni en Carril me hablaron de la fusión, a pesar de que esto estaba muy claro, pero de Vilaxoán, lo juro, me enteré por el FAIADO. Será porque como no tuvieron un tren, como los Carril, no nos enteramos y por eso no fue noticia la fusión. Ahora nos toca de vivir otro Centenario que no sea peor que este que su fue para siempre. Nosoutros xa non vamos poder dar fe do que vai pasar! ¡Cen anos máis! Que pensen
que os arosanos que estamos en el medio de los dos, los queremos desde siempre. Unos, nos traen pescados, otros nos traen mariscos y sólo nos falta quién nos traiga el Albariño. ¡Bienvenidos al II Centenario! Ese é o deseo de Eduardo...
............................................................................................................................................................................................
                                                                              
"Albas de luar as rosas,
levan o sono perdido;
Rapazas en desacougo,
chorando amores dos lilios"...
                                         
 Texto de "DITOS, LENDAS E CANTIGAS" , obra orixinal de Fermín Bouza-Brey.